วิริยวรรค คือ หมวดความเพียร
๔๑๑. กาลาคตญฺจ  น  หาเปติ  อตฺถํ.
  คนขยัน  ย่อมไม่พร่าประโยชน์ซึ่งถึงตามกาล.
  ขุ. ชา. ฉกฺก. ๒๗/๑๙๕.
   
๔๑๒. วิริเยน  ทุกฺขมจฺเจติ.
  คนล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร.
  ขุ. สุ. ๒๕/๓๖๑.
   
๔๑๓. ปฏิรูปการี  ธุรวา  อุฏฺาตา  วินฺทเต  ธนํ.
  คนมีธุระหมั่นทำการงานให้เหมาะเจาะ ย่อมหาทรัพย์ได้.
  สํ. ส. ๑๕/๓๑๖.  ขุ. สุ. ๒๕/๓๖๑.
๔๑๔. อกิลาสุ  วินฺเท  หทยสฺส  สนฺตึ.
  คนไม่เกียจคร้าน  พึงได้ความสงบใจ.
  ขุ. ชา. เอก. ๒๗/๑.
   
๔๑๕. น  นิพฺพินฺทิยการิสฺส  สมฺมทตฺโถ  วิปจฺจติ.
  ประโยชน์ย่อมไม่สำเร็จโดยชอบแก่ผู้ทำโดยเบื่อหน่าย.
  ขุ. ชา. จตฺตาฬีส. ๒๗/๕๓๓.
   
๔๑๖. อนิพฺพินฺทิยการิสฺส    สมฺมทตฺโถ  วิปจฺจติ.
  ประโยชน์ย่อมสำเร็จโดยชอบแก่ผู้ทำโดยไม่เบื่อหน่าย.
  ขุ. ชา. จตฺตาฬีส. ๒๗/๕๓๓.
   
๔๑๗. อถ  ปจฺฉา  กุรุเต  โยคํ  กิจฺเจ  อาวาสุ  สีทติ.
  ถ้าทำความเพียรในกิจการล้าหลัง  จะจมอยู่ในวิบัติ.
  ขุ. ชา. วีส. ๒๗/๔๓๔.
   
๔๑๘. หิยฺโยติ  หิยฺยติ  โปโส    ปเรติ ปริหายติ.
  คนที่ผัดวันว่าพรุ่งนี้ ย่อมเสื่อม  ยิ่งว่ามะรืนนี้ ก็ยิ่งเสื่อม.
  ขุ. ชา. วีส. ๒๗/๔๖๖.
   
๔๑๙. อชฺเชว  กิจฺจมาตปฺปํ.
  ควรรีบทำความเพียรในวันนี้.
  ม. อุป. ๑๔/๓๔๘.  ขุ. ชา. มหา. ๒๘/๑๖๕.
   
๔๒๐. วายเมเถว  ปุริโส    ยาว  อตฺถสฺส  นิปฺปทา.
  บุรุษพึงพยายามไปกว่าจะสำเร็จประโยชน์.
  สํ. ส. ๑๕/๓๓๐.
   
๔๒๑. กเรยฺย  โยคฺคํ  ธุวมปฺปมตฺโต.
  ผู้ไม่ประมาท  ควรทำความเพียรให้แน่วแน่.
  นัย-ขุ. ชา. ทุก. ๒๗/๗๘.
   
๔๒๒. ยถา ยถา ยตฺถ ลเภถ อตฺถํ   ตถา ตถา ตตฺถ ปรกฺกเมยฺย.
  พึงได้ประโยชน์ในที่ใด  ด้วยประการใดๆ ควรบากบั่นในที่นั้น
ด้วยประการนั้น ๆ.
  องฺ. ปญฺจก. ๒๒/๗๐.  ขุ. ชา. ปญฺจก. ๒๗/๑๘๐.



พุทธศาสนสุภาษิต